Rumuński Instytut Kultury w Warszawie we współpracy z Ambasadą Rumunii w RP i Domem Spotkań z Historią organizuje szereg działań upamiętniających jeden z najważniejszych momentów polsko-rumuńskich stosunków okresu międzywojennego: wizytę króla Ferdynanda, królowej Marii i delegacji elit politycznych w odrodzonej Polsce w dniach 23-29 czerwca 1923 r.
Głównym działaniem, wokół którego zostanie zbudowany program mediacji jest wystawa „Suknie, fraki, epolety. Rumuńska Rodzina Królewska w Polsce, 1923”.
Wystawa plenerowa, której kuratorem jest prof. Henryk Walczak, przygotowana w wersji polskiej i angielskiej, przedstawia zdjęcia z wizyty królewskiej, które odbiły się szerokim echem w prasie polskiej i rumuńskiej.
Wizyta rodziny królewskiej jest punktem wyjścia do zagłębienia się w historię pierwszej połowy XX wieku, w historię stosunków polsko-rumuńskich okresu międzywojennego oraz w specyfikę obecności monarchii w życiu publicznym Rumunii.
Program Królewskiego weekendu rumuńskiego w Warszawie:
sobota, 1 lipca
- 12:00 – Królowe i księżniczki Rumunii. Styl i tradycja. Przedstawienie semiotyki i obszarów etnograficznych strojów ludowych noszonych przez królową Elżbietę, królową Marię oraz księżniczki Elżbietę, Marię i Ileanę.
Prezentacja przywołuje, w kontekście obchodzonego 24 czerwca Narodowego Dnia Rumuńskiej Bluzki (rum. „Ia"), wkład rodziny królewskiej, od królowej Elżbiety po córki królowej Marii, w promocję autentycznego tradycyjnego stroju. Prezentację ilustrowaną zdjęciami z Archiwów Narodowych Rumunii przedstawi Ioana Corduneanu, założycielka projektu „Semne Cusute”, wyróżnionego nagrodą „Europa Nostra” 2022 za promocję dziedzictwa niematerialnego w sekcji „Edukacja, Szkolenie i Umiejętności”.
- 13:00 – Warsztat dla dzieci i ich rodziców pt. „Ponadczasowa rumuńska bluzka”
Podczas warsztatu zaprezentowane zostaną tradycyjne rumuńskie bluzki i ich wzornictwo. Pojawiające się na modelach wzory, będą następnie kolorowane przez dzieci oraz wyszywane na płótnie.
Prowadzenie: Ioana Corduneanu, inicjatorka projektu „Sewing Signs”, który otrzymał Nagrodę Europa Nostra 2022 za promowanie dziedzictwa niematerialnego, w sekcji „Edukacja, szkolenia i umiejętności”.Projekt pomaga w przekazywaniu umiejętności i wiedzy na temat tradycyjnej rumuńskiej bluzki „Ia” i jest głosem sprzeciwu wobec branży „szybkiej mody”.
Maksymalna liczba uczestników 20. Warsztat po rumuńsku z tłumaczeniem na j. polski.
Zapisy na bezpłatny warsztat poprzez formularz: https://forms.gle/i6FzTk3gDoHbrmbR8
- 16:00 – Debata pt. „Monarchia i stosunki rumuńsko-polskie”
Goście: dziennikarz i dyplomata Bogumił Luft oraz historyk Narcis Dorin Ion, dyrektor Muzeum Narodowego Pałacu Peleș.
Historyk Narcis Dorin Ion, były dyrektor Muzeum Narodowego Bran a obecnie Muzeum Narodowego Peleș, jest autorem kilku tomów poświęconych historii rumuńskiej rodziny królewskiej, z których najnowszym jest imponująca 5-tomowa monografia „Karol II. Kontrowersyjny król”. Od dłuższegoczasu Narcis Dorin Ion specjalizuje się w historii królewskich i arystokratycznych rezydencji w Rumunii. Jest on m.in. autorem tomu „Rezydencje i rody arystokratyczne w Rumunii”, wydanego przez Wydawnictwo Rumuńskiego Instytutu Kultury, jak równieżponad 20 prac, których tematem, obok historii rumuńskich królów oraz architektury rumuńskich zamków, pałaców i dworów, jest polityka okresu międzywojennego, a także ważne postacie rumuńskiego środowiska akademickiego.
- 18.00 – Projekcja filmu dokumentalnego Królowa Maria – serce Rumunii (77’)
Reż. Trevor Poots. Produkcja: Chainsaw Film Productions, 2018
Film dokumentalny opowiada o walce Marii, wnuczki królowej Wiktorii, o przetrwanie Rumunii w burzliwych latach pierwszej wojny światowej. Królowa Maria olśniła światowych przywódców na konferencji pokojowej w Paryżu w 1918 roku i zdołała dwukrotnie powiększyć terytorium swojego kraju. Jej historia to opowieść o politycznym triumfie i osobistym smutku. Została żoną księcia Rumunii Ferdynanda w 1893 roku, początkowo czuła się wyobcowana na odległym, królewskim dworze. W bezlitosnych, wojennych czasach królowa wspierała wycieńczoną, rumuńską armię. Zapisała swoje odczucia w niezwykłej serii pamiętników i zeszytów, opisała również swój romans z rumuńskim arystokratą. Film to historia Marii opowiedziana przez nią samą jej własnymi słowami.
Zwiastun: https://youtu.be/KBhL3R097oY
niedziela, 2 lipca
- 12:00 – Ilustrowany zdjęciami wykład pt. „Domy marzeń królowej Marii” historyka Narcisa Dorina Iona.
- 16:00 – Prezentacja książki „Najbezpieczniejsza gwarancja pokoju i cywilizacji w Europie Wschodniej. Przymierze polsko rumuńskie 1926-1932. Dokumenty i materiały” pod red. prof. Henryka Walczaka i prof. Krzysztofa Nowaka.
Goście: koordynatorzy publikacji: prof. Henryk Walczak i Krzysztof Nowak.
Suknie, fraki, epolety. Rumuńska Rodzina Królewska w Polsce, 1923
Wystawa przygotowana przez Rumuński Instytut Kultury w Warszawie
Kurator: prof. Henryk Walczak
Wystawa prezentuje poprzez fotografie z epoki, dokumenty i wycinki prasowe, wybrane z rumuńskich i polskich archiwów, wizytę rumuńskiej Rodziny Królewskiej w Polsce w czerwcu 1923 roku. Sto lat po pamiętnej wizycie, przyjętej z wielkim zainteresowaniem i serdecznością przez polskie społeczeństwo, przypominamy początek przyjaźni i bliskich stosunków dyplomatycznych i wojskowych między Rumunią a Polską, które rozwijały się przez kolejne lata i dziesięciolecia.
Lokalizacja wystawy w przestrzeni publicznej w centrum Warszawy, w pobliżu hotelu Bristol, jest symboliczna. To miejsce i ulica Nowy Świat znalazły się na trasie przejazdu Króla Ferdynanda i Królowej Marii w towarzystwie Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego, premiera Wincentego Witosa, marszałka Józefa Piłsudskiego i innych polityków, wysokich urzędników i wojskowych 24 czerwca 1923 roku. Odwiedziny rumuńskiej pary królewskiej były pierwszym takim wydarzeniem na szczeblu głów państw po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W Warszawie, Krakowie i Łańcucie parę królewską witały tłumy ludzi, wyrażając swoją sympatię i żywe zainteresowanie. Wizytę uświetniły rauty, rewie, spektakle operowe i manewry wojskowe z udziałem najważniejszych osób w Polsce.
Wystawa zostanie otwarta dla publiczności do 21 lipca br.