İstanbul "Dimitrie Cantemir" Romen Kültür Merkezi, Romen geleneksel "İE" bluzunun Evrensel Günü (24 Haziran) vesilesiyle, 27 Haziran 2024 Perşembe günü saat 18.30'da Musurus Paşa Konağı'nda meşhur bayramını vurgulayan kültürel bir etkinlik düzenlendi.
Kültürel etkinlikte, Romanya'nın çeşitli etnik-folklorik bölgelerinden geleneksel kıyafetlerin sunumu ve omuz işlemeli „altiță”lı gömleğinin yapma tekniğini anlatan, Türkçe altyazılı kısa bir belgesel filmin gösterimi yer aldı.
İzlenime sunulan film, Romanya Kültür Bakanlığı ve Film ve Kültür Yatırımları Dairesi'nin koordinasyonunda, Romanya'dan ulusal uzman gruplarının katılımıyla yapıldı.
Herkes tarafından takdir edilen, Romen „İE” olarak bilinen omuz işlemeli gömlek, Romanya ve Moldova Cumhuriyeti'nde kültürel kimliğin bir unsuru olarak insanlığın somut olmayan kültürel mirasının temsili listesine dahil edildi.
Fas'ın Rabat şehirinde gerçekleşen UNESCO komite toplantısı, 1 Aralık 2022 Romanya Ulusal Günü itibarıyla, omuz nakışlı gömleğin evrensel mirasa dahil edilmesine karar verdi.
„İE” bluzunun UNESCO Mirası Temsili Listesi'ne dahil edilmesi, son yıllarda ulusal kimliğin önemli bir dönüm noktası haline gelen bu geleneksel sanatın değerinin daha iyi anlaşılmasını sağlar. Aynı zamanda, Prut nehrinin her iki kıyısındaki topluluklarda nesilden nesile aktarılan spesifik yaratıcı uygulamaların korunması da sağlanmaktadır.
Sergilenen geleneksel "İE" ve diğer kıyafetlerden oluşan koleksiyon, halk sanatçısı Floarea Țăpor'un arşivinde yer almaktadır. Böylece, Vrancei bölgesinden (Vrancei İlçesi, Tulnici-Bârsești bölgesi, Jitia bölgesi), Maramureș bölgesinden ve Muntenia bölgesinden geleneksel giyim parçaları sunuldu.
Floarea Țăpor, Vrancea'daki Jitia kasabasından gelen, çok takdir edilen bir zanaatkardır. Zanaat sanatını ailesinde öğrenmiş, küçük yaşlardan itibaren dokumacılığın sırlarını öğrenmiş ve her aşamasını sabırla geçerek bu zanaattaki tecrübesini sürekli zenginleştirmiştir. Florea Țăpor, özellikle büyük bir özenle yaptığı duvar halı dokumaların üzerindeki geleneksel Romen motiflerinden oluşan antik repertuvarı yeniden oluşturma becerisi nedeniyle takdir edilen bir zanaatkardır. 2014 yılından bu yana Vrancea Kültür Merkezi bünyesindeçalışıp, Jitia harici Geleneksel Sanatı ve Geleneksel Halk Kumaşları (duvar halı gibi dokuma kumaşlar) konusunda uzmanlaşmaktadır. Floarea Țăpor, ulusal ödül ve katılımların yanı sıra uluslararası sergiler/fuarlar konusunda da etkileyici bir geçmişe sahiptir. Bunların arasında şunları sayabiliriz: Pavel Terţiu Ulusal Geleneksel El Sanatları Sergisi, Romanya Paskalya Gelenekleri Geleneksel Sanat Yarışması, Păretare Bölümü (duvar halıları), Romanya Gelenekleri Festivali, Kişinev, Halk Zanaatkarları Fuarı, Iasi, Romen Beyliklerin Küçük Birliği'nin 165. Yılı, Roma, İtalya, 2024.
Kültürel etkinliğe katılan halk, başta omuz nakışlı „İE” gömleği olmak üzere, Romanya geleneksel halk kostümünün güzelliği ve işçiliğine büyük ilgi gösterdi ve takdir etti.
