23 Sierpnia - Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych

Rumuński Instytut Kultury w Warszawie przyłącza się do Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność w świętowaniu, 23 sieprnia, Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.

23 sierpnia 1939 roku Niemcy i Związek Sowiecki podpisały układ – Pakt Ribbentrop-Mołotow – który otworzył drogę do II wojny światowej i wszystkich jej konsekwencji, m.in. obozów koncentracyjnych, krematoriów i gułagów, a potem długich lat „zimnej wojny”, które dla wielu społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej oznaczały dalsze zniewolenie.

Infografikę przybliżającą genezę i znaczenie paktu Ribbentrop-Mołotow można pobrać pod następującym linkiem: https://bit.ly/Pakt_Ribbentrop_Molotow_PL

Jak co roku Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ENRS) aktywnie włącza się w obchody Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. W ramach tegorocznej kampanii społecznej „Pamiętaj. 23 sierpnia” Europejska Sieć Pamięć i Solidarność przypomni historie kolejnych 2 osób, których życie naznaczyła dramatyczna walka z systemami totalitarnymi. W 2020 roku bohaterami kampanii są Milada Horákova i Kazimierz Moczarski.ENRS chce tym gestem przybliżyć znaczenie minionych wydarzeń, a przede wszystkim, patrząc przez pryzmat losów jednostki, oddać hołd wszystkim, którzy doświadczyli przemocy i prześladowań dokonywanych w imię zbrodniczych idei.

Milada Horákova to czeska polityk i członek podziemnego ruchu oporu podczas II wojny światowej. Jest ofiarą morderstwa sądowego popełnionego przez partię komunistyczną na podstawie sfabrykowanych zarzutów o spisek i zdradę. Pomimo apeli o łaskę wystosowanych do władz m.in. przez Winstona Churchilla i Alberta Einsteina ówczesny prezydent Czechosłowacji, Klement Gottwald, utrzymał wyrok. Rankiem 27 czerwca 1950 roku Milada Horáková została stracona przez powieszenie. W czasie Praskiej Wiosny 1968 rozpoczął się proces jej rehabilitacji, zakończony rok po aksamitnej rewolucji 1989 roku.

Kazimierz Moczarskito polski dziennikarz i pisarz, autor słynnej książki Rozmowy z katem. Podczas drugiej wojny światowej był aktywnym członkiem Armii Krajowej. W sierpniu 1945 został aresztowany przez władze komunistyczne i skazany na 10 lat więzienia. W 1949 roku rozpoczęła się przeciw niemu nowarunda przesłuchań, w wyniku których został skazany na śmierć. W liście do sądu Moczarski wymieniał 49 zastosowanych wobec niego rodzajów tortur, w tym m.in. osadzenie go w jednej celi z niemieckim dowódcą SS Jürgenem Stroopem, odpowiedzialnym za likwidację getta żydowskiego w Warszawie. Po śmierci Stalina w 1953 roku wyrok na Moczarskiego zamieniono na dożywocie, ale nie poinformowano go o tym przez kolejne dwa i pół roku. W kwietniu 1956 roku Kazimierz Moczarski został zwolniony po 11 latach więzienia i zrehabilitowany.

Spoty filmowe poświęcone wyżej wymienionym postaciom dostępne są na stronie internetowej Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność www.enrs.eu oraz na profilu instytucji na platformie YouTube w kilku wersjach językowych: polskiej, angielskiej, czeskiej i franko-flamandzkiej.

Milada Horáková:

CZ: https://youtu.be/wzCYyExb3ec
PL: https://youtu.be/QbVxq2xavCo
EN:
https://youtu.be/D8qlbH84ohE
FR/FL:
https://youtu.be/MiMN-4t_vtE

Kazimierz Moczarski:

EN: https://youtu.be/BHqPLKwzRzI
PL:
https://youtu.be/oU6E-XdkEX8
FR/FL:
https://youtu.be/Ncou5M6uqVw

23 sierpnia dołączą one do filmów przygotowanych przez ESPS w poprzednich latach, przybliżających losy Juliany Zarchi – Litwinki niemiecko-żydowskiego pochodzenia, prześladowanej za pochodzenie; Żydówki Mali Zimetbaum i Polaka Edka Galińskiego – pary zakochanych, których uczucie połączyło w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau; Pétera Mansfelda – najmłodszej ofiary represji po rewolucji węgierskiej 1956 roku.

Ważnym elementem kampanii są również przypinki z czarną wstążką. W minionych latach ESPS dystrybuowało je w muzeach i miejscach pamięci w całej Europie. W tym roku, z uwagi na zagrożenie wywołane pandemią wirusa COVID-19, rekomendujemy pobranie elektronicznej wersji przypinki pod postacią nakładki na zdjęcie profilowe na Facebooku; można ją znaleźć na fanpage’u ESPS: www.facebook.com/enrs.eu lub korzystając z linku:https://bit.ly/23_August_join_us

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami Sieci są: Polska, Niemcy, Węgry, Słowacja i Rumunia, a w jej gremiach doradczych zasiadają ponadto przedstawiciele Albanii, Austrii, Czech, Łotwy i Gruzji. www.enrs.eu

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność wspiera dialog o historii Europy XX wieku, organizując takie projekty jak: konferencje, warsztaty i wizyty studyjne, a także wystawy i publikacje. Naszym celem jest wspomaganie rozwoju europejskiej kultury pamięci w duchu wzajemnego zrozumienia.